Mijn naam is Doris, ik ben geboren in Sonsonate, El Salvador in 1964. In 1984 kwam ik in Apeldoorn, in Nederland terecht en in 1985 verhuisde ik naar Almere Haven. Dit is mijn verhaal.

Sonsonate is een stad in het westen van El Salvador die bekend staat als de "stad van de kokosnoten". De plaats heeft een warm klimaat met een temperatuur van 32 graden het hele jaar rond. Als kind verhuisden we naar een boerderij in de buurt van de stad Santa Tecla, die Nueva San Salvador heet en de tweede “hoofdstad” van het land is met een zeer aangenaam klimaat. 

Ik heb een oudere zus die momenteel in El Salvador woont en een jongere zus in de Verenigde Staten. In mijn jeugd woonde ik tussen de koffieplantages op de boerderij van mijn vader. We hadden altijd avocado's, sinaasappels, maïs en bonen genoeg. Toen ik acht jaar oud was, gingen mijn ouders uit elkaar. Mijn moeder nam mijn kleine zusje mee naar Guatemala, mijn oudere zus ging bij mijn oma wonen omdat dat dichter bij haar studie was. Ik bleef achter bij mijn vader op de boerderij.

Het was ongeveer een kilometer lopen om bij de enige school in de buurt te komen. In de zomer was de weg stoffig en in de winter was er veel modder. Dus besloot ik mijn oudere zus achterna te gaan en bij mijn oma te gaan wonen. In het laatste jaar van de lagere school nam ik naailessen. Na een tijdje kon ik mijn eigen kleding maken en maakte ik ook kleding voor anderen. Zo kon ik wat geld verdienen. Na de middelbare school werkte ik een jaar als secretaresse. In die tijd ontmoette ik Doña Marta, de moeder van de Santos, een vakbondsman die samen met anderen streed voor de rechten van arbeiders. We waren buren, we deden samen boodschappen en we hielpen elkaar.

Mijn land zat midden in een burgeroorlog. Er heerste een sfeer van terreur en er waren veel mensenrechtenschendingen. Het was verboden om over politiek te praten of om 's avonds de straat op te gaan. We leefden permanent in angst dat soldaten je elk moment thuis konden oppakken om je gevangen te nemen of te vermoorden. Het was verschrikkelijk om de lijdensweg van Doña Marta te moeten meemaken toen haar zoon Santos gevangen werd genomen en gemarteld. Een groep Nederlandse journalisten, onder leiding van Koos Koster, kwam naar El Salvador om verslag te doen van de situatie. Ze interviewden Santos en de andere vakbondsleden in de gevangenis. Twee dagen later werden de journalisten door het leger gedood, wat een wereldwijde verontwaardiging over de schending van de mensenrechten in mijn land teweegbracht.

Als gevolg van deze gebeurtenis kwam de Nederlandse ambassadeur in Costa Rica naar El Salvador om de vakbondsleden te ondervragen en politiek asiel aan te bieden. Zij aanvaardden het voorstel, dat niet alleen asiel voor hen inhield, maar ook voor hun familie en goede vrienden. Via Doña Marta en haar familie werd ik uitgenodigd om me aan te sluiten bij de groep die als politiek asielzoeker zou emigreren. Op 15 oktober 1984 vertrokken we naar Nederland.

We werden rechtstreeks van Schiphol naar het vluchtelingencentrum in Apeldoorn gebracht. Het was midden in de herfst en het was een bewolkte, mistige en zeer koude dag. Ik was erg onder de indruk van de bladloze bomen. Ik dacht dat de bomen kaal waren omdat het misschien niet regende in dit land. Ik had het goed mis. Ik had nog nooit zo'n kou in mijn botten gevoeld en het temperatuurverschil was drastisch. Het was een van de strengste winters van die tijd met veel sneeuw en dat had ik nog nooit gezien.

De groep mensen met wie ik emigreerde en waarmee ik die hele eerste periode samenleefde bestond uit ongeveer 45 mensen. In januari 1985 werden we allemaal verplaatst van Apeldoorn naar Almere Haven. De gemeente heeft ons goed geholpen met deze verhuizing. We kregen een plek om te wonen, om de taal te leren en we kregen vrijwilligers toegewezen om ons te helpen.

Ik hield me bezig met het leren van de taal en daarna volgde ik een cursus 'kinder- en volwassenenzorg'. Ook liep ik stage op een kinderdagverblijf. Later trouwde ik met een Salvadoraanse man die ook in ballingschap zat. We kregen twee kinderen (1990 en 2002).  In de tijd dat ze klein waren was ik huisvrouw, want het was erg moeilijk om voor kleine kinderen te zorgen en buitenshuis te werken. Toen onze jongste zoon ongeveer zes jaar oud was ben ik weer gaan werken. Ik werk nog steeds, alleen nu ongeveer tien uur per week. 

Wat ik het meest mis aan mijn land zijn de warme stranden, het tropische fruit en onze typische “pupusas”. Dat zijn tortilla's gevuld met kaas, bonen en/of vlees. Maar ik mis vooral de familie en vrienden die ik achterliet. In al die jaren dat ik in Nederland woon heb ik maar vijf keer naar El Salvador terug kunnen gaan. Mijn kinderen zijn er een paar keer geweest, maar ze konden niet wennen aan het klimaat en de manier van leven. Nu gaan ze liever ergens anders heen wanneer ze op vakantie gaan.

Al jaren geleden kwam er een einde aan de burgeroorlog. Maar geweld en mensenrechtenschendingen door georganiseerde misdaadgroepen, bendes, gangsters en afpersers blijven ons land teisteren. Het is niet veilig op straat en er heerst veel angst. Daarom voel ik me vrij en veilig in Nederland en ben ik blij dat ik hier woon. Almere is een rustigere stad dan Amsterdam. Ik voel me er thuis en ik heb er veel vrienden, zowel Latijns-Amerikaanse als Nederlandse. De rust die de stad en het land me bieden is onbetaalbaar.

Natuurlijk voel ik me nog steeds Salvadoraan ook al ben ik ook een beetje Nederlands geworden omdat ik met mijn kinderen en buren meer Nederlands spreek dan Spaans. Ik denk niet dat ik zal terugkeren naar mijn El Salvador en als ik dat doe, zal het alleen voor vakanties zijn. Mijn toekomst is hier in Nederland. Want ik heb hier meer dan dat ik in El Salvador heb achtergelaten: hier zijn mijn kinderen en ik zal altijd willen zijn waar mijn familie, mijn man en mijn toekomstige kleinkinderen zijn.